Öz
Bu çalışmada, gökada NGC 1316’da ULX X7 ve M51’de geçici ULX-4 kaynaklarının X-ışın tayfsal, zamansal ve optik özellikleri {\it Chandra}, {\it XMM-Newton}, {\it Swift-XRT} ve {\it HST} arşiv verileri kullanılarak kapsamlı bir şekilde araştırıldı. Bir X-ışın kaynağı olan X7’nin, ilk defa bu çalışmada 2019 {\it Chandra} gözlemleri kullanılarak bir ULX olduğu belirlendi. İncelenen diğer kaynak M51 ULX-4’ün, 20 yıllık dönemde X-ışın akısı ise $\sim$200 kat değişkenlik göstermektedir. Kaynağın bu uzun dönemde belirlenen çift modlu X-ışın akı dağılımı, pulsar içeren ULX’lerde gözlenen dağılıma benzerlik göstermektedir. ULX-4’ün belirlediğimiz bir optik karşılığında 264 günlük periyodik optik değişkenlik gözlenmiştir. Bu değişkenliğin nedeni olarak tıkız (compact) nesnenin doğası için iki önemli senaryo sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
tübitak
Proje Numarası
119F315
Teşekkür
Bu araştırma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından 119F315 numaralı proje ile desteklenmiştir. Bu çalışma, S. Allak'ın doktora tez çalışmasının bir parçasıdır. Ayrıca, İ. Akkaya Oralhan, S. Avdan, N. Aksaker, A. Vinokurov, K. S. Dhuga ve E. Sonbas'a değerli katkıları için teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Allak S., 2022, MNRAS, 517, 3495
- Bachetti M., ve diğ., 2014, Nature, 514, 202
- Beri A., ve diğ., 2021, MNRAS, 500, 565
- Brightman M., ve diğ., 2018, Nature Astronomy, 2, 312
- Carpano S., Haberl F., Maitra C., Vasilopoulos G., 2018, MNRAS, 476, L45
- Castelli F., Kurucz R. L., 2004, A&A, 419, 725
- Earnshaw H. P., Roberts T. P., Sathyaprakash R., 2018, MNRAS, 476, 4272
- Evans P. A., ve diğ., 2009, MNRAS, 397, 1177
- Fabrika S. N., Atapin K. E., Vinokurov A. S., Sholukhova O. N., 2021, Astrophysical Bulletin, 76, 6
- Fürst F., ve diğ., 2016, ApJ, 831, L14
- Gladstone J. C., Copperwheat C., Heinke C. O., Roberts T. P., Cartwright T. F., Levan A. J., Goad M. R., 2013, ApJS, 206, 14
- Heida M., ve diğ., 2015, MNRAS, 453, 3510
- Heida M., ve diğ., 2019, ApJ, 883, L34
- Israel G. L., ve diğ., 2017a, Science, 355, 817
- Israel G. L., ve diğ., 2017b, MNRAS, 466, L48
- Jensen J. B., Tonry J. L., Barris B. J., Thompson R. I., Liu M. C.,
- Rieke M. J., Ajhar E. A., Blakeslee J. P., 2003, ApJ, 583, 712 Kaaret P., Feng H., Roberts T. P., 2017, ARA&A, 55, 303
- Remillard R. A., McClintock J. E., 2006, in American Astronomical Society Meeting Abstracts. p. 07.05
- Rodríguez Castillo G. A., ve diğ., 2020, ApJ, 895, 60 Sathyaprakash R., ve diğ., 2019, MNRAS, 488, L35
- Song X., Walton D. J., Lansbury G. B., Evans P. A., Fabian A. C., Earnshaw H., Roberts T. P., 2020, MNRAS, 491, 1260
- Soria R., Cropper M., Pakull M., Mushotzky R., Wu K., 2005, MNRAS, 356, 12
- Sutton A. D., Roberts T. P., Middleton M. J., 2013, MNRAS, 435, 1758
- Tao L., Feng H., Grisé F., Kaaret P., 2011, ApJ, 737, 81
- Townsend L. J., Charles P. A., 2020, MNRAS, 495, 139
- Tsygankov S. S., Mushtukov A. A., Suleimanov V. F., Poutanen J., 2016, MNRAS, 457, 1101
- Vinokurov A., Fabrika S., Atapin K., 2018, ApJ, 854, 176
- Walton D. J., ve diğ., 2021, MNRAS, 501, 1002
- Zampieri L., Impiombato D., Falomo R., Grisé F., Soria R., 2012, MNRAS, 419, 1331
Öz
In this study, the results of temporal and spectral analyzes of transient ultra-luminous sources ULX-4 and X-7 in the galaxies M51 and NGC 1316 using {\it Chandra}, {\it XMM-Newton} and {\it Swift-XRT} observations are presented. In this study, for the first time X-7 was determined as ULX source using 2019 {\it Chandra} observations. Another important part of this study is M51 ULX-4 which showed long-term X-ray flux variability (factor of $\sim$200) over the 20-year. The bimodal X-ray flux distribution of the source determined in this long period is similar to the distribution observed in pulsar ULXs. One of ULX-4 counterparts exhibited a low-amplitude optical periodicity of 264 days. For this periodicity, two important scenarios are presented for the nature of the compact object.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
119F315
Kaynakça
- Allak S., 2022, MNRAS, 517, 3495
- Bachetti M., ve diğ., 2014, Nature, 514, 202
- Beri A., ve diğ., 2021, MNRAS, 500, 565
- Brightman M., ve diğ., 2018, Nature Astronomy, 2, 312
- Carpano S., Haberl F., Maitra C., Vasilopoulos G., 2018, MNRAS, 476, L45
- Castelli F., Kurucz R. L., 2004, A&A, 419, 725
- Earnshaw H. P., Roberts T. P., Sathyaprakash R., 2018, MNRAS, 476, 4272
- Evans P. A., ve diğ., 2009, MNRAS, 397, 1177
- Fabrika S. N., Atapin K. E., Vinokurov A. S., Sholukhova O. N., 2021, Astrophysical Bulletin, 76, 6
- Fürst F., ve diğ., 2016, ApJ, 831, L14
- Gladstone J. C., Copperwheat C., Heinke C. O., Roberts T. P., Cartwright T. F., Levan A. J., Goad M. R., 2013, ApJS, 206, 14
- Heida M., ve diğ., 2015, MNRAS, 453, 3510
- Heida M., ve diğ., 2019, ApJ, 883, L34
- Israel G. L., ve diğ., 2017a, Science, 355, 817
- Israel G. L., ve diğ., 2017b, MNRAS, 466, L48
- Jensen J. B., Tonry J. L., Barris B. J., Thompson R. I., Liu M. C.,
- Rieke M. J., Ajhar E. A., Blakeslee J. P., 2003, ApJ, 583, 712 Kaaret P., Feng H., Roberts T. P., 2017, ARA&A, 55, 303
- Remillard R. A., McClintock J. E., 2006, in American Astronomical Society Meeting Abstracts. p. 07.05
- Rodríguez Castillo G. A., ve diğ., 2020, ApJ, 895, 60 Sathyaprakash R., ve diğ., 2019, MNRAS, 488, L35
- Song X., Walton D. J., Lansbury G. B., Evans P. A., Fabian A. C., Earnshaw H., Roberts T. P., 2020, MNRAS, 491, 1260
- Soria R., Cropper M., Pakull M., Mushotzky R., Wu K., 2005, MNRAS, 356, 12
- Sutton A. D., Roberts T. P., Middleton M. J., 2013, MNRAS, 435, 1758
- Tao L., Feng H., Grisé F., Kaaret P., 2011, ApJ, 737, 81
- Townsend L. J., Charles P. A., 2020, MNRAS, 495, 139
- Tsygankov S. S., Mushtukov A. A., Suleimanov V. F., Poutanen J., 2016, MNRAS, 457, 1101
- Vinokurov A., Fabrika S., Atapin K., 2018, ApJ, 854, 176
- Walton D. J., ve diğ., 2021, MNRAS, 501, 1002
- Zampieri L., Impiombato D., Falomo R., Grisé F., Soria R., 2012, MNRAS, 419, 1331
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Astronomik Bilimler (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 119F315 |
| Erken Görünüm Tarihi | 13 Temmuz 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Kasım 2022 |
| Kabul Tarihi | 14 Kasım 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 4 Sayı: 3 - Özel Sayı: 22. Ulusal Astronomi Kongresi Bildirileri |
TJAA, Türk Astronomi Derneğinin (TAD) bir yayınıdır.