Öz
Kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan tarihi yapılar, zaman içerisinde iklim şartları ve insan etkilerinden kaynaklanan yapısal bozulma, hasar ve yıkılmalara maruz kalmıştır. Tarihi yapıların yapısal bütünlüklerini koruyarak gelecek nesillere güvenli bir şekilde aktarmak temel amaçlarımız arasında yer almalıdır. Tarihi yapıların onarım ve güçlendirilmesinde aslına uygun malzeme ve uygun onarım ve güçlendirme teknikleri kullanılması gerekmektedir. Tarihi yapılarda en yaygın kullanılan onarım ve güçlendirme yöntemi kenet ve zıvanalardır. Yapılan çalışmada, kenetlerin batma noktasının taşın kenarına olan mesafesi dikkate alınmış ve kenetlerin taşın kayma dayanımı üzerindeki etkisi deneysel ve sayısal olarak incelenmiştir. Bu kapsamda deneysel çalışma laboratuvarda gerçekleştirilmiş olup sayısal çalışmada 3 boyutlu modeli oluşturmak için sonlu elemanlar yöntemini (SEY) esas alan LUSAS yazılımı kullanılmıştır. Yapılan deney ve analiz sonuçlarına göre, taş kenarı ile batma noktası arasındaki mesafe incelenmiş ve bunların taşlar üzerindeki etkileri karşılaştırılarak incelenip, birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akçaözoğlu, K. ve Akçaözoğlu, S., 2017. The effect of elevated temperature on the lightweight concrete produced by expanded clay aggregate and calcium aluminate cement. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 1, 2, 59-70.
- Baranaydın, F., 2020. Ephesos St. Jean kilisesi kiborion sütunu 1963 yılı restorasyonuna güncel bir yaklaşım. AMİSOS, 5, 8, 31-50.
- Çelik, T., 2020. Tarihi cami kubbelerinde güçlendirme yöntemlerinin deneysel metotlarla incelenmesi. Doktora Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 246.
- Dede, T. ve Ayvaz, Y., 2009. Betonun Doğrusal Olmayan Analizinde Kullanılan Kriterler. Firat University Journal of Engineering, 21, 2, 151-159.
- Doran, B., 2003. Elastic-plastic analysis of R/C coupled shear walls: Theequivalent stiffness satio of the tie elements. Journal of the Indian Institute of Science, 83, 87-94.
- Karabork, T. ve Kocak, Y., 2014. New metal connectors developed to improve the shear strength of stone masonry walls. Struct. Eng. Mech, 50, 1, 121–135.
- Kurugöl, S. ve Küçük, S.G., 2015. Tarihi eserlerde demir malzeme kullanım ve uygulama teknikleri. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Erzurum, 521-536.
- Lusas, Finite element analysis software products, Finite Element System FEA Ltd, 2020.
- Smoljanovic, H., Nikolic, A. ve Zivaljic, N., 2015. A finite-discrete element model for dry stone masonry structures strengthened with steel clamps and bolts. Eng. Struct, 90, 117–129.
- Tanriverdi, Ş., Çelik, T., Ural, A. ve Firat F.F., 2018. Investigation of the effect of the clamps with different ımmersion depth on the masonry wall’s behaviour. International Conference on Science and Technology – ICONST, 186-193.
- Tanrıverdi, Ş., 2020. Taş kubbelerde pencere boşluğunun ve kasnak yüksekliğinin davraniş ve dayanim üzerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 157.
- TS EN 772-6, 2004. Kâgir birimler-deney metodları-bölüm 6: Beton kâgir birimlerin eğilmede çekme dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN 1052-3, (2004). Kâgir-deney metodları-bölüm 3: Başlangıç kayma dayanımının tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN 772-1+A1, 2015. Kâgir birimler-deney yöntemleri-bölüm 1: Basınç dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN ISO 6892-1, (2020). Metalik malzemeler-çekme deneyi-bölüm 1: Ortam sıcaklığında deney metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- Ural, A. Ve Kara, M.E., 2015. Kenet ve zıvanaların yığma duvarların kesme (kayma) davranışına etkisi. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Erzurum, 537-548.
- Uslu, S. 2013. Tarihi yığma yapılarda kullanılan metal bağlantı elemanlarının deneysel metotlarda incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 101.
- Vermeer, P.A. ve Borst De, R., 1984. Non-associated plasticity for soils, concrete and rock. Heron, 29, 3, 3-64.
- Yılmaz, M., ve Tek, S. 2018. Antalya Yivli Minare ve Camisinin restorasyon, güçlendirme ve zemin etüt çalışmaları. MASROP E-Dergi, 12, 1, 49-72.
Öz
Historical structures, which are an important part of our cultural heritage, have been exposed to structural deterioration, damage and destruction caused by climatic conditions and human effects over time. Preserving the structural integrity of historical structures and transferring them to hand down the next generations safely should be among our main aims. In order to repair and strengthen historical buildings, it is necessary to use original materials and appropriate repair and strengthening techniques. The most widely used method of repair and strengthening in historical buildings is clamps and dowels. In this study, the distance between the edge of the stone and immersion point of clamps was taken into account as variant parameter and the influence of the clamps on the shear strength of the stone are investigated experimentally and numerically. In this context, the experimental study was carried out in the laboratory and the LUSAS software based on the finite element method (FEM) was used to create a 3D model. According to the results of the experiments and analysis, the optimum distance between the edge of the stone and the immersion points are examined and some suggestions were made by comparing their effects on the stones.
Anahtar Kelimeler
Clamp Historical structures LUSAS Tensile stress Shear strength
Kaynakça
- Akçaözoğlu, K. ve Akçaözoğlu, S., 2017. The effect of elevated temperature on the lightweight concrete produced by expanded clay aggregate and calcium aluminate cement. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 1, 2, 59-70.
- Baranaydın, F., 2020. Ephesos St. Jean kilisesi kiborion sütunu 1963 yılı restorasyonuna güncel bir yaklaşım. AMİSOS, 5, 8, 31-50.
- Çelik, T., 2020. Tarihi cami kubbelerinde güçlendirme yöntemlerinin deneysel metotlarla incelenmesi. Doktora Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 246.
- Dede, T. ve Ayvaz, Y., 2009. Betonun Doğrusal Olmayan Analizinde Kullanılan Kriterler. Firat University Journal of Engineering, 21, 2, 151-159.
- Doran, B., 2003. Elastic-plastic analysis of R/C coupled shear walls: Theequivalent stiffness satio of the tie elements. Journal of the Indian Institute of Science, 83, 87-94.
- Karabork, T. ve Kocak, Y., 2014. New metal connectors developed to improve the shear strength of stone masonry walls. Struct. Eng. Mech, 50, 1, 121–135.
- Kurugöl, S. ve Küçük, S.G., 2015. Tarihi eserlerde demir malzeme kullanım ve uygulama teknikleri. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Erzurum, 521-536.
- Lusas, Finite element analysis software products, Finite Element System FEA Ltd, 2020.
- Smoljanovic, H., Nikolic, A. ve Zivaljic, N., 2015. A finite-discrete element model for dry stone masonry structures strengthened with steel clamps and bolts. Eng. Struct, 90, 117–129.
- Tanriverdi, Ş., Çelik, T., Ural, A. ve Firat F.F., 2018. Investigation of the effect of the clamps with different ımmersion depth on the masonry wall’s behaviour. International Conference on Science and Technology – ICONST, 186-193.
- Tanrıverdi, Ş., 2020. Taş kubbelerde pencere boşluğunun ve kasnak yüksekliğinin davraniş ve dayanim üzerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 157.
- TS EN 772-6, 2004. Kâgir birimler-deney metodları-bölüm 6: Beton kâgir birimlerin eğilmede çekme dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN 1052-3, (2004). Kâgir-deney metodları-bölüm 3: Başlangıç kayma dayanımının tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN 772-1+A1, 2015. Kâgir birimler-deney yöntemleri-bölüm 1: Basınç dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN ISO 6892-1, (2020). Metalik malzemeler-çekme deneyi-bölüm 1: Ortam sıcaklığında deney metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- Ural, A. Ve Kara, M.E., 2015. Kenet ve zıvanaların yığma duvarların kesme (kayma) davranışına etkisi. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Erzurum, 537-548.
- Uslu, S. 2013. Tarihi yığma yapılarda kullanılan metal bağlantı elemanlarının deneysel metotlarda incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray, 101.
- Vermeer, P.A. ve Borst De, R., 1984. Non-associated plasticity for soils, concrete and rock. Heron, 29, 3, 3-64.
- Yılmaz, M., ve Tek, S. 2018. Antalya Yivli Minare ve Camisinin restorasyon, güçlendirme ve zemin etüt çalışmaları. MASROP E-Dergi, 12, 1, 49-72.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Şubat 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 21 Sayı: 3 |
